Sevilen Sarkilari Tekrar Tekrar Dinlemek Demans Hastalarina Faydali Olabilir
Yakin tarihli pilot bir arastirmada, duzenli olarak tanidik ve sevilen sarkilari dinlemek hafif bilissel bozuklugu olan kisilerin beyinlerinin hem yapisinda hem de islevinde degisIklikler yarattigi tespit edilmistir. Bu arastirmaya katilan katilimcilarin hafizalarinda gelismeler ve beyinlerinin prefrontal korteksinin (bilissel sureclerin gerceklestigi yer) sinir yollarinda degisIklikler oldugu belirlenmistir. Calisma hem muzisyenler hem de muzisyen olmayan kisi uzerinde yurutulmus ve yapilan testlerde hafiza fonksiyonlarini iyilestirdigi belirlenmistir. Ancak muzisyenler, muzisyen olmayanlara kiyasla beyin degisIkliklerinde bazi kucuk farkliliklar gostermislerdir.
Muzigin Demans Hastalarina Etkisi
Sevilen Sarkilari Tekrar Tekrar Dinlemek Demans Hastalarina Faydali OlabilirYakin tarihli bir pilot calisma, tanidik muzikleri tekrar tekrar dinlemenin hafif bilissel bozuklugu veya erken Alzheimer hastaligi olan insanlara yardimci olabilecegini belirlenmistir. Calismada, katilimcilarin uzun suredir bildigi ve onlar icin onemli olan muzikleri kullanilarak yapilmis ve sarkilari tekrar tekrar dinlemeleri saglanmistir. Sevdikleri sarkilari tekrar tekrar dinlemek demans hastalarin zihinsel islevlerinde ve beyindeki yapilarinda degisIkliklere neden olmustur.
Yapilan bu calisma on hazirlik niteliginde olup altisi profesyonel muzisyen, 8 ‘i muzisyen olmayan 14 katilimciyi icermektedir. Her ne kadar on calisma olsa da yapilan bu calismadaki bulgular yine de, tanidik ve sevilen muzige maruz kalmanin bunama hastalarina fayda saglayabilecegine dair artan sayida kanit sunmaktadir.
Muzik Terapisi Alzheimer ve Demans Hastalarina Nasil Fayda Saglayabilir?
Toronto Universitesi ve Unity Health Toronto’da yurutulen calisma, Toronto Universitesi Muzik Fakultesi ve Temerty Tip Fakultesi’nde profesor ve Muzik ve Saglik Direktoru Michael Thaut tarafindan yonetilmistir. Arastirmacilara gore bu sekilde kullanilan muzik, bilisi etkileyen beyin hastaliklarinin olusumundaki dususu yavaslatabilir. En buyuk surpriz, beyinde mutlaka beklemedigimiz bazi degisIklikler gorulmesidir. Arastirmaci Thaut’a gore demansli bireylerin beyninde olumlu degisIkliklere neden olmak cok zordur. DegisIklikler, norolojik testlerde hafiza performansiyla iliskili alanlarda beynin noral yollarinda gorulmektedir.
Calismada kullanilan muzigin en onemli ozelligi ise bireysel katilimcilarla muzigin alaka duzeyidir. Cunku hemen hemen herkesin bildigi en az birkac sarki vardir ve bunlari ezbere bilirler. Ve bu sarkilari dinledikleri zaman ise hatiralari hatirlarlar ve bu onlar icin onemli bir hatiradir. Muzigin demans ve bilissel faydalarina dair arastirmalar konusunda potansiyel her gecen gunartmaktadir ve bu ptansiyel sanatin diger dallarina gore kayda deger bir sekilde daha coktur. Arastirmacilara gore bu sekilde kullanilan muzik, belki de bilisi etkileyen beyin hastaliklarinin olusumundaki dususu yavaslatabilir.
Calismanin Detaylari ve Muzigin Faydalari
Sevilen Sarkilari Tekrar Tekrar Dinlemek Demans Hastalarina Faydali OlabilirOnceki arastirmalar, muzik dinlemenin hafif bunama veya erken Alzheimer hastalarinda ruh halini ve kaygiyi iyilestirebilecegini gostermisti. Ancak muzigin beyin isleyisine yardimci olup olmayacagi net degildir. En buyuk surpriz, beyinde mutlaka beklemedigimiz bazi degisIklikler gorulmesidir. Bunu test etmek icin arastirma ekibi, otobiyografik olarak goze carpan muzik olarak adlandirdiklari, dinleyici icin cok tanidik ve onemli olan sarki ve melodilerin etkilerine bakmak icin bir pilot calisma olusturmustur. Profesyonel muzisyenler ve sanatcilar icin bir ev olan St. Michael Hastanesi Hafiza Bozukluklari Kliniginden hastalar bu arastirmada katilimci olarak rol almislardir.
On dort katilimci calismayi tamamlamis, bunlardan altisi profesyonel muzisyenler veya resmi muzik egitimi almis olarak tanimlanmis kisilerdir. Calisma oncesi katilimcilarla roportaj yapilmis ve en az 20 yildir bildikleri ve kendileri icin ozel anlami olan enstrumantal veya vokal muzigi tanimlamalari istenmistir. Her katilimci icin bir saatlik bireysellestirilmis calma listesi olusturulmus ve olusturulan bu parcalar farkli calma listeleri oldugu belirlenmistir. Bircok farkli muzik turunden parcalar iceren bu farkli calma listeleri icinde her iki grup da enstrumantal muzikten daha fazla vokal muzigi secmislerdir.Sevilen Sarkilari Tekrar Tekrar Dinlemek Demans Hastalarina Faydali Olabilir
Katilimcilardan uc hafta boyunca her gun bir saat calma listelerini dinlemeleri ve dinlerken muzige odaklanmalari istenmistir. Ayni sekilde bu calisma da katilimcilarin bakicilari da dinleme seanslarina katilabilecekleri bildirilmistir. Uc haftalik calisma doneminden once ve sonra, katilimcilarin bilissel islevleri test edilmis ve islevsel bir MRI beyin taramasina tabi tutulmuslardir. Bu sirada hem tanidik muziklerin kisa kliplerini hem de stile uyan yeni muzik kliplerini dinlemeleri istenmistir.
Bilissel faydayi tesvik etmenin yollari olarak sanatin diger alanlarinin yani sira muzige katilimin potansiyel etkisine dair literaturun buyuyen bir bolumudur. Calismadan sonra, katilimcilarin bilissel testleri, hafiza puanlarinda onemli bir gelisme gostermistir. Yazarlar, uzun suredir asina olduklari muzikleri dinlemenin hastalar uzerinde genel olarak faydali bir etkisi oldugunu belirtmislerdir.
Beyin taramalarindan bazilari, beynin beyaz cevher bolumlerinde degisIklikler gorulmustur. Muzisyenlerin beyinlerindeki degisIklikler, muzisyen olmayanlarda gorulenlerden daha kucuktur ve bunun, muzisyenlerin, muzisyen olmayanlara gore zaten muzik icin daha verimli bir hafiza agina sahip olduklari anlamina gelir.
Yapilan bu pilot calisma sadece 14 katilimcinin olmasindan dolayi bu calisma yetersizdir ve daha buyuk ve cok katilimci ile bu tarz calismalarin yapilmasi gerektigi anlamina gelmektedir. Ayrica, gelecekteki arastirmalarin benzer bir etkiye sahip olup olmadiklarini gormek icin muhtemelen katilimcilarin hafizaya, resimlere veya videolara da bakmasi gerekir. Ancak yapilan bu calisma muzigin hatta belki de daha genis anlamda sanata katilimin, Alzheimer ve bunamaya dair potansiyel faydalara yonelik bircok farkli yolu bulabilmek icin bir fikir verebilir niteliktedir.
Kucuk bir pilot calisma, duzenli olarak tanidik, sevilen muzik dinlemenin, hafif bilissel bozuklugu veya erken Alzheimer hastaligi olan kisiler icin beyne faydalari olabilecegini gosterdi.
ALİNTİ ~
________________
Bizde MutSuz Olalim ~
|