Serotonin nedir diye sorsak, tanımını bilmese de birçoğumuz mutlulukla ilişkisini biliyordur. Peki nedir serotonin? Serotonin, mutluluk hissi veren bir nörotransmitter maddedir. Bu nedenle mutluluk hormonu olarak da bilinir. Sizce serotonin ile beslenmemizin bir ilişkisi olabilir mi? Bu soruya dolaylı yollardan evet diyebilirim.
Triptofan, proteinden zengin yiyeceklerde bulunan bir aminoasittir. Bu aminoasit beynimizde serotonin biyosentezinde yapı taşı olarak kullanılır. Yani triptofandan zengin yiyeceklerle beyinde serotonin biyosentez miktarını artırabilmemiz mümkündür diyebiliriz. Ancak triptofan, nötral aminoasitler dediğimiz lösin, izolösin, valin, alanin, serin, treonin ve glisin ile yarışmakta ve buna bağlı triptofanın kan beyin bariyerinden geçişi azalmaktadır. Triptofan ile yarışan nötral aminoasitler ise proteinden zengin hayvansal besinlerde bulunmaktadır. Bu doğrultuda her ne kadar triptofan oranı yüksek olsa da nötral aminoasit oranı da yüksek olduğu için hayvansal kaynaklı proteinden zengin yiyecekler maalesef serotonin biyosentezinin artmasına katkı sağlayamamaktadır. Ancak bitkisel kaynaklı triptofandan zengin besinlerde nötral aminoasit oranı daha düşük olduğundan, triptofanın kan beyin bariyerinden geçişi daha yüksek miktarda olmaktadır. Yani beyinde serotonin biyosentezine katkısının da daha yüksek olacağından bahsetmemiz mümkündür.
Diğer bir yandan antioksidanlar (çoğunlukla polifenoller ve flavonoidler) triptofan yıkımının azaltılmasında etkili olduklarından yine dolaylı yoldan serotonin biyosentezinin artışına katkı sağlamaktadırlar. Bu sebepten proteinden zengin yerine antioksidan bakımından zengin besinler beyine triptofan akışını daha iyi artırmaktadırlar.
Bu bağlamda triptofan/nötral aminoasit oranı ve aynı zamanda antioksidan oranı yüksek olan besinler beyinde serotonin salınımını artırmada olumlu etki sağlarlar diyebiliriz.
Sonuç olarak serotonin biyosentezini olumlu etkileyen besinleri sayacak olursak:
*kaju, fındık, badem, ceviz gibi kabuklu yemişlerin çiğ halleri,
*susam, kabak ve ay çekirdeği
*soya fasulyesi diye sıralayabiliriz.