En Ilginc Fizik Fikirleri
Fizikte, ozellikle modern fizikte pek cok ilginc fikirler vardir. Madde bir enerji hali olarak var olurken, olasilik dalgalari evrene yayilir. Varolusun kendisi, yalnizca mikroskobik, boyut-otesi sicimler deki titresimler olarak var olabilir. Iste bu fikirlerin en ilginclerinden bazilari modern fizikte bulunmaktadir. Bazilari gorelilik gibi tam gelismis teorilerdir, ancak digerleri prensiplerdir (teorilerin uzerine insa edildigi varsayimlar) ve bazilari mevcut teorik cerceveler tarafindan yapilan sonuclardir. Ancak hepsi gercekten cok tuhaf ve ilginc fikirlerdir. Bu yazida fizik biliminde en tuhaf olan 10 fikir uzerine bilgiler bulunmaktadir.
Dalga Parcacik Ikili
Madde ve isIk ayni anda hem dalgalarin hem de parcaciklarin ozelliklerine sahiptir. Kuantum mekaniginin sonuclari, belirli deneye bagli olarak dalgalarin parcacik benzeri ozellikler sergiledigini ve parcaciklarin dalga benzeri ozellikler sergiledigini acikca ortaya koymaktadir. Kuantum fizigi, bu nedenle, belirli bir noktada belirli bir noktada var olan bir parcacigin belirli bir zamanda bulunma olasiligi ile ilgili dalga denklemlerine dayanarak madde ve enerjinin tanimlarini yapabilir.
Einstein’in Gorelilik Teorisi
En Ilginc Fizik FikirleriEinstein‘in gorelilik teorisi, fizik yasalarinin nerede bulunduklarina veya ne kadar hizli hareket ettiklerine veya hizlandiklarina bakilmaksizin tum gozlemciler icin ayni oldugu ilkesine dayanmaktadir. Bu gorunuste sagduyu ilkesi, ozel gorelilik biciminde yerellestirilmis etkileri ongorur ve kutle cekimini genel gorelilik biciminde geometrik bir fenomen olarak tanimlamaktadir.
Kuantum Olasiligi ve Olcum Problemi
Kuantum fizigi, bir parcacigin belirli bir noktada bulunma olasiligini gosteren Schroedinger denklemi ile matematiksel olarak tanimlanir. Bu olasilik, sadece cehaletin bir sonucu degil, sistem icin temeldir. Ancak bir olcum yapildiginda kesin bir sonuca sahip olunur. Olcum problemi, teorinin olcum eyleminin aslinda bu degisime nasil neden oldugunu tam olarak aciklamamasidir. Sorunu cozme girisimleri bazi ilginc teorilere sebep olmustur.
Heisenberg Belirsizlik Ilkesi
Fizikci Werner Heisenberg, Heisenberg Belirsizlik Ilkesini gelistirdi; bu, bir kuantum sisteminin fiziksel durumunu olcerken elde edilebilecek kesinlik miktarinda temel bir sinir oldugunu soylemektedir. Ornegin, bir parcacigin momentumunu ne kadar kesin olculurse, konumunu olcmede o kadar az hassas olunur. Yine Heisenberg’in yorumunda, bu sadece bir olcum hatasi veya teknolojik sinirlama degil, gercek bir fiziksel sinirdir.
Kuantum Dolanikligi ve Yerel Olmama
Kuantum teorisinde, belirli fiziksel sistemler dolasIk hale gelebilir, yani durumlarinin baska bir yerdeki baska bir nesnenin durumuyla dogrudan iliskili oldugu anlamina gelir. Bir nesne olculdugunde ve Schroedinger dalga fonksiyonu tek bir duruma coktugunde, diger nesne karsilik gelen durumuna coker. Ve bu durum nesneler ne kadar uzakta olursa olsun gecerlidir, yani yerelliktir. Bu kuantum dolanikligini yani uzaktan urkutucu eylem olarak adlandiran Einstein, EPR Paradoksu ile bu kavrami aydinlatmistir.
BirlesIk Alan Teorisi
BirlesIk alan teorisi, kuantum fizigini Einstein’in genel gorelilik teorisiyle uzlastirmaya calisan bir teori turudur. Kuantum Yercekimi, Sicim Teorisi / Super Sicim Teorisi / M-Teorisi ve Dongu Kuantum Yercekimi dahil olmak uzere birlesIk alan teorisi basligi altinda yer alan birkac ozel teori vardir.
Buyuk Patlama- Bing Bang
En Ilginc Fizik FikirleriBu evrenin genislemesindeki ongoruler Albert Einstein Genel Gorelilik Teorisi nin gelistirilmesi ile baslamistir. Georges Lemaitre, bunun evrenin tek bir noktada basladigini gosterdigini dusunuyordu. Fred Hoyle, radyo yayini sirasinda teoriyle alay ederken “Big Bang” adini vermistir. 1929’da Edwin Hubble, uzak galaksilerde Dunya’dan uzaklastiklarini gosteren bir kirmiziya kayma kesfetmistir. 1965’te kesfedilen kozmik fon mikrodalga radyasyonu, Lemaitre’nin teorisini desteklemistir.
Karanlik Madde ve Karanlik Enerji
Astronomik mesafeler boyunca, fizigin tek onemli temel kuvveti yercekimidir. Gokbilimciler hesaplamalarinin ve gozlemlerinin tam olarak uyusmadigini kesfetmislerdir. Bunu duzeltmek icin karanlik madde adi verilen tespit edilmemis bir madde bicimi teorilestirilmistir. Son kanitlar karanlik maddeyi desteklemektedir. Baska calismalar da karanlik bir enerjinin olabilecegini gostermektedir. Mevcut tahminler, evrenin % 70 karanlik enerji, % 25 karanlik madde ve evrenin sadece % 5’inin gorunur madde veya enerji oldugu yonundedir.
Kuantum Bilinci
Kuantum fizigindeki olcum problemini cozme girisimlerinde (yukariya bakiniz), fizikciler sIklikla bilinc problemiyle karsilasirlar. Cogu fizikci bu sorundan kacmaya calissa da, bilincli deney secimi ile deneyin sonucu arasinda bir baglanti var gibi gorunmektedir. Bazi fizikciler, en onemlisi Roger Penrose, mevcut fizigin bilinci aciklayamayacagina ve bilincin tuhaf kuantum alemiyle bir baglantisi olduguna inanmaktadirlar.
Antropik Ilke
Son kanitlar, evrenin biraz farkli olsaydi, herhangi bir yasamin gelismesi icin yeterince uzun sure var olmayacagini gosteriyor. Tesadufe dayali olarak, icinde var olabilecegimiz bir evrenin olasiliklari cok kucuktur. Tartismali Antropik Ilke, evrenin ancak karbon temelli yasamin ortaya cikabilecegi sekilde var olabilecegini belirtir. Antropik Ilke ilgi cekici olsa da, fiziksel bir teoriden cok felsefi bir teoridir. Yine de, Antropik Ilke, ilgi cekici bir entelektuel bilmece olusturmaktadir.
Gorelilikten kuantum fizigine kadar en tuhaf fizik olgusu, bilimin sIkici oldugunu dusunen insanlari yaniltan bir durum olarak karsimiza cikmaktadir. Fizik tuhaftir ve bu inkar edilemez bir gercektir. Olasiliklar disinda var olmayan parcaciklar; ne kadar hizli hareket ettigine gore degisen zaman; bir kutuyu acana kadar canli ya da olu olabilecek olu canlilara kadar bircok tuhafligi barindiran fizik bilimi yuzyillardir insanlik tarihine hizmet vermektedir. Fizik ile ilgili cevaplanmasi gereken bircok soru vardir ve olmaya da devam edecektir. Belki de fizigi populer yapan bu durumudur.
ALİNTİ ~
________________
Bizde MutSuz Olalim ~
|