Gelişmelerinden bu yana çeşitli türde bilgisayar mouse cihazları ortaya çıktı. Mesela tasarımcılar bazı eski olanları artık kullanmıyor. Ayrıca by aygıtlarda bir tekerlek ve top kullandılar.

Daha sonra optik sistemli cihazlar yaptılar. Bunlar LED veya lazer teknolojisini kullanıyor, bu da onları eski olanlardan çok daha doğru ve değerli kılıyor.

Mouse, bilgisayar kullanmanın ayrılmaz bir parçasıdır ve farklı türleri vardır. Mekanik fareler eski tarz bir tasarıma sahiptir ve sıklıkla bir tekerlek veya top kullanır. Öte yandan optik fareler, LED veya lazer teknolojisini kullanarak onları daha doğru ve bakımı daha kolay hale getiriyor.

Lazer teknolojisine sahip cihazlar hızlı çalışır. Ayrıca hassastırlar ve hızlı hareketlere hızlı tepki verirler.

Diğer bir tür ise kablosuz farelerdir. İnsanlar bunları özellikle bilgisayar oyunlarında çok kullanıyor. Ayrıca makro adı verilen ve hızlı yanıt veren özel düğmeleri vardır.

Ayrıca dikey fareler de mevcuttur. Bu tip kullanıcıların sağlığı için el ve bilek hareketlerinin korunmasını amaçlamaktadır.

Dediğim gibi dizüstü bilgisayarlarda mouse gibi çalışan bir Dokunmatik Yüzey (Touchpad) bulunur. Bu şeyin parmaklarınızla dokunabileceğiniz ve hareket ettirebileceğiniz bir yüzeyi vardır.

Donanım Yapısına Göre Bilgisayar Fare Çeşitleri

Mekanik Mouse

İlk türlerden biri olan mekanik yapıya sahip cihazlar, içerisinde bir top barındırır. Bu top, kullanıcıların imleci düz bir yüzey üzerinde hareket ettirmesine olanak tanır. Bu temel giriş cihazı tipinin geçmişi bilgisayarların ilk günlerine kadar uzanmaktadır.



Mekanik fareler, topu içeri doğru yuvarlayarak imleci PC ekranında hareket ettirir. Yani bu tip bir cihazın düz bir yüzey üzerinde hareket ettirilmesi X ve Y eksenlerini belirler.

1980’den sonra gelişen teknoloji nedeniyle bu PC cihazları çok daha kritik hale geldi. Daha fazla insan masaüstü bilgisayar kullandıkça, bu temel girdiler çok sevilmeye başlandı.

Ancak bazen kullanıcılar topu çıkarıp içini temizlemek zorunda kalıyordu, bu da onlara topu temiz bir yerde kullanmalarını gerektiriyordu. Ayrıca mousepad (fare altlığı) gibi düz yüzeylere de ihtiyaçları vardı.

Bu gibi dezavantajlardan dolayı yerini optik ve lazer gibi yeni teknolojilere bıraktı.

Optik Mouse

Temel bir girdi unsuru olarak giderek daha iyi hale gelen optik fare, ilk kez 1980’lerde ortaya çıktı. Bu, kullanıcıların bilgisayarlarını daha hassas bir şekilde kontrol edebilmelerini sağladı.

Eski mekanik mouse fikri, optik teknolojinin yapısının temelini oluşturuyor. Eski türde topu olan fare, kendi etrafında dönerek çalışır. Ancak zamanla sorun topun kirlenmesiydi.

Bu yüzden, kullanıcılar topu hareket ettirdiğinde topun dönmesini zorlaştırdı. Bu nedenle geliştiriciler optik teknolojiyi daha iyi hale getirdi.

Yeni optik fareler bir LED (Light Emitting Diode – Işık Yayan Diyot) ve bir sensörle çalışır. Altında bir top yerine bu cihazlarda bir LED bulunur. Böylece altındaki yüzeyi aydınlatıyor ve içerideki sensör onun hangi yöne hareket ettiğini anlıyor.

Eski tipe göre optik yapısı daha esnek ve hassastır, daha az aşınma sağlar. Bu nedenle yüzeylerde daha iyi çalışırlar. Bu tür tabletler, telefonlar, masaüstü bilgisayarlar veya dizüstü bilgisayarlar için daha uygundur.

Oyun faresi teknolojisine gelince, daha düşük DPI değerine sahip optik tür genellikle ofis kullanımı için en iyisidir.

Lazer Mouse

Geliştiriciler, daha fazla şey yapmasını ve daha hassas olmasını sağlamak için lazer teknolojisini geliştirdi. Kısacası lazer mouse, optik ve iztopu cihazlarından daha hassastır.



2000’li yıllarda optik mouse geliştirilmesine yönelik çabalar sonucunda lazer teknolojisi ortaya çıktı. Bu tür giriş cihazı yüzeydeki en ince ayrıntıları yakalayarak çalışır. Bu nedenle yüzeydeki en küçük detayları bile sensöre iletirler ve imleç buna göre hareket eder.

En iyi yanı düz bir yüzeye ihtiyaç duymamasıdır. Bu yeni teknoloji çeşitli yüzeylerde oldukça hızlı çalışıyor. Ayrıca diğer türlere göre daha hassas ve hızlıdır.

PC oyuncuları genellikle bu tür fare teknolojisini tercih ediyor. Öte yandan oyun oynamak için üretilen cihazlar genellikle daha yüksek DPI değerlerine sahiptir.

Trackball (İztopu) Mouse

Günümüz mouse aygıtlarının geçmişten çok farklı bir hikayesi var. Bu cihazların içerisinde bir top bulunur ve döndüklerinde imleci yönlendirirler.



İztopu farelerinin geçmişi, ilk olarak askeri radar sistemlerinde kullanılmaya başlandığı 1950’li yıllara dayanmaktadır. Kolaylığından dolayı daha sonra bilgisayar sistemlerine entegre ettiler. Böylece 1970’li yıllarda bilgisayarların yaygınlaşmasıyla birlikte kullanıcılar da bu tür fareleri kullanmaya başladı.

İztopu cihazlarının ayırt edici özelliği, çağdaş olanlardan farklı olarak gövdelerinin üst kısmında bir topun bulunmasıdır. Bu nedenle bu top kullanıcının avuç içine tam olarak yerleştiriliyor. Kullanıcı bu topu parmak ucu veya avuç içi ile yönlendirerek imleci PC ekranında hareket ettirir.

Böylece kullanıcı, cihazı bileğiyle hareket ettirmek yerine basit bir dokunuşla imleci yönlendiriyor. Dolayısıyla avantajı sınırlı çalışma alanına sahip ortamlarda pratik olmasıdır.

Bunların gelişmiş versiyonları da günümüzde mevcuttur. Ancak çoğunlukla insanlar bunları tasarım ve mühendislik işleri için kullanmayı sever.

Motion-sensing (Hareket Algılayan) Mouse

Bu tip giriş cihazının en belirgin özelliği düz bir yüzeye olan ihtiyacı ortadan kaldırmasıdır. Kısacası modern tarzlara göre kullanıcılar bunları yalnızca el hareketleriyle çalıştırıyor. Böylece daha profesyonel ve gelişmiş bir deneyim kazanmalarına yardımcı olur.




2000’li yıllarda popüler olan bu tür, kullanıcıların imleci ivmeölçerler arasında hareket ettirmesine olanak tanıyordu. Kısaca PC oyunu oynarken oyun karakterinizi ellerinizi ve kollarınızı yönlendirerek kontrol edebiliyorsunuz. Ayrıca bir toplantıdaki katılımcılarla daha iyi etkileşim kurmak için slaytlar arasında manuel olarak geçiş yapabilirsiniz.

Bunları RF (Radyo Frekansı) ve Bluetooth kullanarak bilgisayarınıza kolayca bağlayabilirsiniz.

3D Mouse

Mühendisler, mimarlar veya grafik tasarımcılar için yapılan bu tür, modelleme görevleri içindir. Temel olarak insanlar bunu farklı tasarımlar oluşturmak için daha fazla kontrol gerektiren işlerde kullanıyor.

Örneğin bilgisayar destekli yazılımlar gibi CAD programlarında yaygın olarak kullanılırlar. Profesyoneller bu gibi görevler için nesneleri 3 boyutlu olarak hareket ettirebilirler.



Tasarımcılar ayrıca bu mouse’ları kişiselleştirilebilecek şekilde programlıyorlar. Bu cihazların çalışma prensibinde top ve sensörler bulunmaktadır. Kısaca kullanıcılar bu topu sola, sağa, yukarı veya aşağı hareket ettirdiklerinde bilgisayara veri aktarmış oluyorlar.

Ancak bu şeyleri hareket ettiren top hassastır. Nasıl başladığına baktığınızda ilklerde normal toplar kullanılıyordu, ancak daha yenileri lazer ve LED teknolojilerini kullanıyordu.

Özetle, profesyonel bir tasarımcıysanız 3D mouse ile belirli görevleri yapabilirsiniz.

Vertical (Dikey) Mouse

Normal mouse cihazlarından farklı olarak, kullanıcıların ellerinde, bileklerinde ve omuzlarında daha iyi hissetmelerine yardımcı olur. Basit bir ifadeyle tasarımcılar onu normalden daha rahat ve dik hale getirdiler. Böylece ellerinizi daha doğal tutarken oku hareket ettirebilirsiniz.



Başlangıçta şirketler çoğunlukla düz mouse üretiyordu. Ancak bu dikey yapılar gibi yapılar da daha spesifik kullanıcı ihtiyaçlarını karşılamak için ortaya çıktı. Böylece kolunuzu ve kaslarınızı daha kolay ve doğal bir şekilde hareket ettirebilirsiniz.

Dikey giriş cihazlarının ayrıca hem kablolu hem de kablosuz türleri vardır. Kısacası bu cihazlar ergonomik bir tasarıma sahiptir. Bu nedenle, bilgisayarda uzun süre vakit geçirirseniz daha sağlıklı olmanız için idealdirler.

Bağlantı Yapısına Göre Bilgisayar Fareleri

Seri Bağlantı Noktası Bağlantısı

Seri bağlantılı mouse’lar, insanların PC’lerle birlikte kullandığı ilk basit cihazlar arasındaydı. Basit görünseler de bu cihazlar sağlamdır ve uzun ömürlüdür. Bu tür bağlantıya sahip cihazlar bilgisayarın seri portuna takılır.

Bu bağlantıyla kullanılan bilgisayar mouse aygıtlarının altında bir top bulunur. Bu top ile veri iletimi tek bir bit akışı hattı üzerinden sıralı olarak yapılır.



Paralel Bağlantı Noktası Bağlantısı

Teknoloji geliştikçe seri bağlantılara göre daha hızlı paralel bağlantılara sahip mouse üretildi. Seri bağlantı noktasından farklı olarak paralel bağlantı noktası üzerinden bağlanan cihaz, verileri daha hızlı gönderir.

Paralel bağlantı noktasına bağlanan fare daha hızlı çalışır. Bunun nedeni, aynı anda bir sürü veri biti göndererek bilgisayarla konuşmasıdır.



PS/2 Port Bağlantısı

90’lı yıllarda paylaşılan ve vazgeçilmez olan PS/2 fareler, bir mini-DIN konektörü kullanarak bilgisayara bağlanır. IBM bu bağlantı noktasını yaptı ve bilgisayar bağlantıları için bir standart haline geldi.

Ayrıca PS/2 bağlantı noktası 6 pinli bir arayüzdür ve genellikle yeşil renktedir. Masaüstü bilgisayar anakartlarında genellikle bu bağlantı noktasının yanında bir fare simgesi görürsünüz. Mor PS/2 bağlantı noktası klavyeyi bağlayacağınız yerdir.



USB Port Bağlantısı

PS/2’ye ve önceki bağlantı türüne bakıldığında en yeni nesil USB’dir. Halen yaygın olarak kullanılan USB portu sayesinde mouse ve diğer cihazları bilgisayarımıza kolaylıkla bağlayabiliyoruz.



Evrensel Seri Veri Yolu – Universal Serial Bus (USB) bağlantı noktasını evrensel bir bağlantı haline getirdiler. Bilgisayarlar geliştikçe mouse bağlantı yöntemleri de gelişti. Böylece eskilerine göre çok daha hızlı veri aktarımı yapabilen USB fareler hayatımızın bir parçası haline geldi.

USB bağlantı noktası kullanışlıdır çünkü birçok farklı cihazla çalışır. Böylece kullanıcılar fareleri masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar, tabletler, telefonlar, sunucular ve daha fazlası gibi çeşitli cihazlara kolayca bağlarlar.

Tak-çalıştır özellikleriyle kurulumu kolay olan USB cihazlar, herhangi bir harici güç kaynağına ihtiyaç duymaz. Çünkü USB kablo aracılığıyla bilgisayardan 5 volt çekerek çalışıyorlar.

IRF (Radio Frequency – Radyo Frekansı) Bağlantısı

Kızılötesi (IRF) teknolojisi, kablolu farelerin dışında, hareket verilerini kablosuz olarak bilgisayara gönderir. Bu teknoloji, günümüzün vazgeçilmezi olan kablosuz mouse’ların geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı.

Kullanıcıları daha konforlu hale getirmek için kablo zahmetinden kurtulur. Mouse, iletişim için radyo frekansını kullanarak hareketlerini bilgisayara gönderir.

Geniş kapsama alanı sağlar ve RF Alıcı (Dongle) içerir. USB’ye takılan bu dongle, bilgisayarın cihazla konuşmasına yardımcı olur.

Wireless (Kablosuz) Bağlantı

Kablosuz bağlantı bilgisayara IRF (Radyo Frekansı) ve Bluetooth aracılığıyla bağlanabilir. Her iki yöntem de kullanıcıların çalışma alanlarında daha özgürce hareket etmelerini kolaylaştırır ve rahatlatır.

Elbette kablolu bağlantılı mouse aygıtlarına göre en büyük avantajı kablo kullanımını ortadan kaldırmasıdır. Ayrıca IRF ile üretilen kablosuz fare, USB dongle kullanarak PC ile haberleşiyor. Bu cihazların Bluetooth ile yapılmış versiyonları da vardır.

Özellikle dizüstü bilgisayarlarda genellikle Bluetooth ile çalışan bir cihaz kullanılır. Bir masaüstü bilgisayarın alıcısı varsa da çalışabilir. Ancak genellikle bu cihaza sahip makineler dizüstü bilgisayarlarda daha yaygındır.

Bluetooth Bağlantı

USB dongle’a ihtiyaç duymadan kablosuz cihazları Bluetooth ile bilgisayarınıza bağlayabilirsiniz. Bu tür bir bağlantının en iyi yanı, Bluetooth cihazları arasında geçiş yapabilmenizdir. Ayrıca bu teknolojiye sahip herhangi bir cihaza bağlanabilirsiniz.

Özellikle Bluetooth fareler ile PC, dizüstü bilgisayarınız, akıllı telefonunuz ve tabletiniz gibi şeyleri kontrol edebilirsiniz. Veya üreticinin yazılımını kullanarak bir fareyi farklı cihazlarla kullanabilirsiniz.

Sonuç olarak, Bluetooth fareler ofislerde, evlerde ve dışarıda çalışmak için mükemmeldir. Ancak FPS oyunları oynuyorsanız yüksek DPI’ya sahip kablolu bir cihaz kullanmak daha iyidir.

ALINTI