01 Ağustos 2021, 13:00 | #1 |
6.5. Ankara’nın Başkent Oluşu
Bundan sonra sıra yeni devletin merkezinin belirlenmesine gelmişti. Yeni devletin merkezi için aslında Mustafa Kemal daha Eylül sonlarında gereken işareti vermişti. Gazeteci Hans Lazar’a verdiği 23 Eylül 1923 tarihli demecinde Ankara’nın Türkiye Cumhuriyetinin Başkenti olacağını kesin bir dille ifade etmişti. Mustafa Kemal’in bu direktifi İsmet Paşa tarafından uygulamaya kondu. 9 Ekim 1923 tarihinde Malatya mebusu İsmet Paşa ile 14 arkadaşının imzaları ile yeni devletin idare merkezi hakkında karar verilmesinin zamanının geldiğini, hâldeki gelişmeler ile istikbale yönelik düşüncelerin merkezin Ankara şehri olmasını mecburiyet hâline koyduğu yolundaki teklifi Meclise verildi. Hilafetin merkezi olması sebebiyle İstanbul’un da öneminin daima korunacağını ifade eden teklifte devletin esaslı tarzda teşkiline başlamak lüzumuyla iç ve dış tereddütleri ortadan kaldırma gerekliliği de zikredilmiştir. Lozan’da elde edilebilen şartların ülke emniyeti açısından yeterli bulunamamasının da Ankara’nın jeopolitik konumunu güçlendirdiğine işaret etmeliyiz. Böyle bir teklif ile düşman işgalinden kurtulmuş dahi olsa İstanbul’un merkez olarak kabul edilemeyeceği taraflı tarafsız herkese gösterilmişti. Merkezi ile yürütme organları ile her şeyden önemlisi eskisinden tamamen farklı esaslara dayanan milli hâkimiyet anlayışı ile yeni bir devlet, bütün kurumları ile yeniden şekilleniyordu. Nitekim 13 Ekim 1923’te Meclis’te görüşülerek kabul edilen ve Anayasa’ya dâhil edilen madde ile “Türkiye Devletinin başşehri Ankara şehri” olarak belirlenmiştir. Yeni devletin her şeyi ile İstanbul’daki yönetimden farklı bir noktaya doğru gideceğini açıkça gösteren bu gelişme mecliste hükümete karşı muhalefeti hızla artırmaya başlamıştır. Bu durumu mebuslarda bakan olmak arzu ve hevesinin çoğalması olarak gören Mustafa Kemal, “yeni seçimde partimiz adına mebuslukları temin edilmiş olan bir takımları da bakanlar kurulu aleyhindeki cereyanları körükleyerek kendi maksatlarına göre istifade zeminleri hazırlamaya çalışıyorlardı” diyerek kendi çevresinde de gerçekleştirilenlere açıkça muhalefet edemeyenlerin bulunduğuna işaret etmiştir.
________________
El Haset Min-El Mahrum
Kötü Niyetle İyi Murada Varılmaz ! ! ! |
|
|
Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi) | |
|
|