Konjenital bozukluk, yapi anormalligi ve sonuc olarak insan vucudunun gelisim sirasinda ortaya cikan islevidir. Bu buyuk bozukluk grubu, bebeklerin neredeyse yuzde 5’ini etkilemektedir ve birkac ana durum grubunu icermektedir.

Malformasyonlar: Anormallikler Embriyonik Asama
Malformasyonlar, embriyojenez sirasinda (gelisimin ilk sekiz haftasi) ortaya cikan insan formundaki anormalliklerdir. Geleneksel olarak embriyogenez, blastogenez ve organogenez olmak uzere iki asamaya ayrilmaktadir.



Blastogenez
Blastogenez, gen ekspresyonunun temel vucut planinin, alanlarinin olusturuldugu ve embriyonun tum bolumlerinin gelisimsel kaderinin belirlendigi, gelisimin ilk 28 gununu ifade etmektedir. Erken embriyonun kucuk boyutu, organ ilkelerinin yakinligi ve erken gelisimin guclu bir sekilde entegre ve birbirine bagimli dogasi, bu asamada meydana gelen kusurlarin neden genellikle siddetli ve sIklikla olumcul oldugunu ve vucudun bircok bolumunu etkileyebilecegini aciklamaya yardimci olmaktadir. Ciddi malformasyonlar, digerlerine ek olarak, buyuk beyin anomalilerini, yuz yariklari, goz kusurlarini, buyuk kalp kusurlarini, yanallik (yanlilik) kusurlarini ve uzuvlarin yoklugunu icerebilmektedir.

Organogenez
Dogustan Gelen Bozukluk Turleri ve Bunlarin NedenleriEmbriyojenezin gelisimin 29. gununden 56. gunune kadar olan ikinci yarisi organogenez olarak bilinmektedir, cunku bu sure zarfinda organ gelisimi gerceklesmektedir. Organogenez sirasinda kazanilan kusurlar, blastogenezinkilerden daha hafif olma egilimindedir ve vucudun birden cok bolumunu degil, tekilini etkilemekte ve genellikle gelisen organizmanin hayatta kalmasina izin vermektedir. Kusurlar, yarik damak, perdeli parmaklar, hipospadias (erkek uretranin tam olarak kapanmamasi) ve fazladan bir parmak gelisimini icerebilmektedir.

Kucuk Anormallikler: Fetal Evre
Kucuk anormallikler, oznel olarak veya olcumle degerlendirilen ince gorunum ve yapi kusurlaridir. Blastogenez ve organogenez sirasinda malformasyonlar ortaya cikarken, minor anomaliler fenogenez sirasinda ortaya cikmis olarak tanimlanmaktadir. Ve gelisimin 57 ve 266 gunleri arasinda nihai forma ulasmaktadir. Bu sure zarfinda fetusun muazzam buyumesi, her organdaki islevlerin, hucre tiplerinin olgunlasmasi ve bireysel niteliklerin kazanilmasi gerceklesmektedir. Belirli bir fiziksel ozelligin kalitim derecesi degiskendir, bazi ozellikler guclu genetiktir ve digerleri cevresel faktorlerden buyuk olcude etkilenmektedir. Genetik olarak neden olunan kusurlar genellikle her iki ebeveynden miras alinan birkac veya daha fazla geni icermektedir. Bu tur degiskenlik bazen cok faktorlu (poligenik) belirlenmis olarak adlandirilmaktadir. En son gelisen, en hafif malformasyonlar populasyonda oldukca yaygindir ve cogu baskin olarak miras alinmaktadir. Bunlardan bazilari ic anomalilerdir ve dogustan olmayan nedenlerden olumden sonra bir otopsi yapilincaya kadar veya bir yaralanmayi takiben, fiziksel muayenede ornegin kalp veya beyinde bir kusur ortaya cikana kadar kesfedilemeyebilmektedirler.

Buyume Kusurlari
Buyume kusurlari ezici bir sekilde asiri buyumeden ziyade yetersizligi temsil etmektedir ve duzinelerce genetik buyume yetersizligi sendromu tanimlanmistir. Cogu, dogumdan sonra bir sure normal buyuyen, daha sonra yavaslayan ve durumunun genellikle dogustan tiroid veya hipofiz gelisimi gibi ailesel, kalitsal durumlari veya genetik bir bozukluk olarak temsil ettigi gorulenlerde bile dogustan kusurlardir. Kromozom anormalligi ve Down sendromu (trizomi 21) gibi. Dogum oncesi buyumenin tablolari ve grafikleri olusturulmustur, yeni dogan bebegin uzunlugu, agirligi, bas boyutu, gogus cevresinin boyut ve buyume modellerini degerlendirmek icin cizilebildigi standartlar olarak hizmet etmektedir. Her iki uctaki asiriliklar endise kaynagidir. Buyuk bebekler, gercek veya yeni baslayan annenin gostergesi olabilmektedir.
Iskelette belirgin kusurlari olmayan cok kucuk bebeklerin intrauterin buyume geriligi oldugu kabul edilmektedir. Bu, yeterli beslenme saglamak icin plasenta (bu durumda dogum sonrasi yakalama buyumesi beklenir), sigara veya alkol gibi cevresel etkenler veya fetuste buyumeyi sinirlandiran icsel genetik faktorlerdir. Down sendromu gibi icsel genetik kusur vakalarinda, plasenta fetus ile ayni genetik yapiya sahiptir ve plasental kisitlamalar buyumeyi etkilemektedir. Tersine, trizomi 13 veya 18 gibi baska turlu olumcul bir genetik bozuklugu olan bir fetusun dogum oncesi hayatta kalmasi, plasentada normal bir genetik yapiya sahip hucrelerin klonal cogalmasindan kaynaklanmaktadir. Cogu karmasIk konjenital sendrom yani ayni anda birden fazla anomali ve buyume yetersizligi meydana gelmesi, otozomal durumun sonucu olarak dusunulmelidir. Bazi karmasIk sendromlar zeka geriligi ile iliskilendirilirken, digerleri fetusu malignite veya immun yetmezliklere yatkin hale getirmektedir. Bu tur bazi bozukluklarda, nedensel genmutasyonlar tespit edilmistir. Anormal vucut oranlarina sahip dogustan kisalik gibi bozukluklar sIklikla genetiktir, iskelet, bag dokusu ve hucreleri icermektedir. Vucudun tamaminin veya bir kisminin asiri buyumesi kusurlari, bir organ veya dokuda tumor olusumuna yatkinligi gosterebilmektedir.

Displazi
Dogustan Gelen Bozukluk Turleri ve Bunlarin NedenleriDisplaziler genellikle doku gelisiminin konjenital anormallikleridir veya farklilasmalaridir. Kotu huylu donusum riski tasiyan, potansiyel olarak vucudun herhangi bir bolumunu etkileyen tek veya karisIk doku tipindeki tumorleri icermektedirler. Cogu sporadiktir, ancak bazilari baskin olarak kalitsaldir. Bircok displazide gen mutasyonlari duzensizdir ve normal partner geninin kaybini gerektirmektedir.


Kesintiler
Bozulmalar, blastogenez ve organogenez sureclerinin cevresel rahatsizliklarindan kaynaklanan bir grup konjenital bozukluktur. Bu rahatsizliklar asagidaki gibidir:
• Kizamikcik, sitomegalovirus ve toksoplazmoz gibi dogum oncesi enfeksiyonlara bagli olanlar dahil olmak uzere cesitli bozulma siniflari kabul edilmistir
• Civa, alkol, talidomid ve kanser kemoterapotik ajanlari gibi kimyasallar
• Fetal graft-versus-host hastaligi gibi bagisIklik fenomeni
• Vaskuler kusurlar
• Metabolik kusurlar
• Dietilstilbestrol gibi hormonlar
• Implantasyon kusurlari dahil gebelik kesintileri
• Eslestirme bir ikizden digerine ters kan akisi ile sonuclanan akardia anomalisi gibi aksakliklar, donor ikiz herhangi bir sayida gerileyen veya dejeneratif fenomene maruz kalmaktadir ve sonunda olumle sonuclanmaktadir.

Deformiteler
Deformiteler olarak bilinen dogumsal bozukluklar, ikincil bir egilme veya sekil degisIkligi olarak tanimlanmaktadir. Genellikle, bunlar bir eksIklik icermejtedir. Amniyotik sivi (oligohidramniyos) fetusu uterus duvarinin basincindan tamponlayarak sivi uretememe veya sizintidan kaynaklaniyor olabilmektedir. Ozellikleri arasinda burun ve kulaklarin duzlesmesi, eklemlerin sabitlenmesi (el ve ayaklarin carpik olmasina yol acar), buyume geriligi ve akciger ve bagirsakta az gelismislik bulunmaktadir. Artrogripozlar (tirnakli parmaklar ve buzulmus eklemler), eklem veya uzuv deformitelerine neden olan dis basinctan kaynaklanabilmektedir, ancak vakalarin cogu, dogustan omurilik, sinir ve kas disfonksiyonu veya anormal eklem olusumu gibi icsel problemlerden kaynaklanmaktadir. Bircok icsel artrogrip, genetik bozukluklardir.

Metabolik Bozukluklar
Buyuk bir konjenital bozukluk sinifi, dogustan gelen metabolizma hatalarini icermektedir. Sebepler kalitsaldir ve genellikle iki ebeveyndir, ancak bazen X kromozomundaki veya icindeki mutasyonlardan kaynaklanabilmektedir. Mitokondriyal DNA ve mitokondriyal mutasyonlara bagli hastaliklar, kesinlikle anasoylu bir sekilde kalitilir. Annenin genel olarak normal metabolizmasi, plasenta yoluyla bebeginin bozulmus metabolizmasini telafi edebilmektedir, bu durumda dogumda bebekte hicbir prenatal etki beklenmemektedir. Bu, amino asitler, basit sekerler ve bazi hormonlar gibi nispeten kucuk molekulleri iceren bircok metabolik hastalik icin gecerlidir. Bu kosullarda anne ve fetusun dogumda ayrilmasi semptomlarin basladigini bildirmektedir. Insan metabolik hastaliklarinin biyokimyasal yonleri son derece karmasIktir ve tespit icin buyuk olcude modern teknik ve kimyasal ilerlemelere dayanmaktadir.

Kan Hastaliklari
Kirmizi kan hucrelerinde oksijen tasiyan molekul hemoglobinden turetilen pigmentlerde (porfirinler) konjenital metabolik bozukluklar meydana gelebilmektedir. Hatali veya eksIk hemoglobin uretimi, orak hucre hastaligi ve talasemi olarak kategorize edilen anemiye veya kirmizi kan hucresi kusurlarina yol acmaktadir. Konjenital kanama bozukluklari kan damarlarini, bag dokularini veya pihtilasma faktorlerini icerebilmektedir. En iyi bilineni X’e bagli bir genin mutasyonlarinin neden oldugu hemofilidir.

Diger Dogumsal Bozukluklar
Hucre zari tasinmasini etkileyen en yaygin dogumsal bozukluk kistik fibrozdur. Amerika BirlesIk Devletleri’nde, durum her 2.500 dogumdan 1’inde ortaya cikmaktadir, yani tum kisilerin yuzde 4’u kistik fibroz tasiyicisidir. Of theFransiz norolog Guillaume Duchenne (1806-75) icin adlandirilan X’e bagli form olan kas distrofileri en yaygin olanidir ve nedensel gen ve etkisine iliskin ayrintili bilgiye ragmen, olumcul bir durum olmaya devam etmektedir. Bircok konjenital bozukluklarin bilinen en iyi bag dokusu olan Marfan sendromu, genc sporcularda ani olum nadir bir nedenidir. Nadir gorulen genetik bozukluklar sinifi baski kusurlari, genellikle normal genlerin anormal ebeveyn ekspresyonundan kaynaklanmaktadir. Baski kusurlari, uygun olmayan embriyonik, fetal buyume, metabolizma ve plasental islevle sonuclanmaktadir. Daha az yaygin olarak, bu genler silinmekte veya mutasyona ugramaktadir. Konjenital immun yetmezlik sendromlari cok yaygindir, bazilari belirli bir bulasici organizma grubuna maruz kalana kadar ortaya cikmayabilmektedir. Dogustan neden olunan diger bir buyuk grup bozukluk, buyume hormonu uretiminin olmamasi, reseptorlerin ostrojen veya testosterona direnc gostermesi gibi hormon eksIkligi veya duyarsizligi icermektedir.


Nedenleri
Dogustan Gelen Bozukluk Turleri ve Bunlarin NedenleriKonjenital bozukluklarin cogu, ozellikle malformasyonlar, bir aile icinde tek bir izole vaka olarak sporadik olarak ortaya cikmaktadir. Kalitsal hastalikta ayni sporadik olusum, ya aile buyuklugunun cok kucuk olmasi ya da bozuklugun yeni bir mutasyonu temsil etmesinden, erkek ya da disi germ hucresinde ilk kez meydana gelen ve etkilenen cocugun gebe kalmasina yol actigi icindir. Cogu kromozom anormallikleri sporadik olusumu temsil etmektedir ve kromozom 13, 18 veya 21’deki trizomi vakalarinda, ilerleyen anne yasiyla guclu bir korelasyon vardir. Dogustan gelen bircok metabolizma hatasi, maternal mitokondriyal DNA’da kalitilan mutasyonlarin sonucudur. Gen ekspresyonunun duzenlenmesindeki ebeveyn kusurlari, maternal ve paternal alellerin anormal ekspresyonu ve embriyonik gelisimin bozulmasiyla sonuclanan genomik imprinting kusurlarina neden olmaktadir. Otozomal resesif bozukluklarda, yani her iki ebeveynden miras kalan bozukluklarda, her ebeveyn bir mutasyona ugramis kopya tasimaktadir (alel ) verilen genin. Onceki gebeliklerin sonucuna bakilmaksizin her anlayista ayni hastalik sansi gecerlidir. Fetal alkol sendromu gibi cevresel nedenlerle olusan bozukluklar muhtemelen onlenebilmektedir.