Insanlarda mide-bagirsak sisteminde yaklasIk 10-100 trilyon arasinda mikroorganizma bulunmaktadir. Bu sayi, insanlarda bulunan toplam vucut hucresi sayisindan yaklasIk 10 faktor kadar fazladir.
Insanlarda mide ve bagirsak sistemindeki probiyotik bakterilerin buyuk bolumu sindirim sistemi mikroflorasindan gelmektedir. Probiyotikler, “yeterli miktarlarda uygulandiginda, konakciya saglik acisindan fayda saglayan canli mikroorganizmalardir” seklinde tanimlanir.
Probiyotiklerin, konakciya (probiyotikleri tuketen canliya) temel bazi olumlu etkileri bulunmaktadir.
Bu etkiler:

Antimikrobiyel etkiler
Antagonistik etkiler
Antipatojenik etkiler
Diger patojen bakterilerle yarisarak patojen bakterileri edici etkileri
Probiyotik olarak kabul edilen ve en yaygin olarak taninan bakteri turu laktik asit bakterileridir. Ayrica bifidobakter grubu da probiyotik olarak bilinen ve yaygin olarak bulunan bakteri turudur. Daha spesifik probiyotik bakteri isimlerini sayacak olursak bunlar: Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus casei, lactobacillus plantarum, lactobacillus johnsonii, Lactococcus ve Bifidobacterium bakterileridir. Ayrica Saccharomycetes boulardii, probiyotik olarak bilinen ve en cok calisilan bir maya turudur.
Beyin ve sindirim sistemi birbiriyle bagirsak beyin ekseniyle baglantilidir (gut-brain axis). Bu baglanti yollari cift yonludur ve bagisIklik, endokrin ve sinirsel yollarla bu baglantilar saglanmaktadir.Sindirim Sistemi Mikroflorasi, PsIkobiyotikler ve Beynimiz
Bu iletisim temel olarak, mide bagirsak mikroorganizmalarinin bagisIklik sistemini harekete geciren ve sinirsel iletimi saglayan bazi bilesenleri (sinirsel ileticiler) uretmesi ve bunlari ortama salarak, bu bilesenlerin kan beyin bariyerini gecerek beyin fonksiyonlarini etkilemesi seklinde aciklanabilir. Yapilan pek cok arastirma, sindirim sistemindeki bakterilerin beyin fonksiyonlarina onemli etkilerde bulundugunu kanitlamistir. Sindirim sistemi bakterilerinden probiyotik bakteriler, ozellikle Lactobacillus ve Bifidobacterium bakterilerinin beyin fonksiyonlarini iyilestirdigi, hafizayi guclendirdigi rapor edilmistir. Bu nedenle bu probiyotik bakteriler ‘psIkobiyotikler’ olarak da adlandirilmaktadir. PsIkobiyotikler, bilissel fonksiyonlara olumlu etkiler gosterirken, ayni zamanda mide bagirsak mikroflorasini da duzenlemektedirler.
Yapilan bir arastirmaya gore, probiyotikler tarafindan salgilanan sinirsel ileticilerin, epitel hucreleri aktive ederek, bu hucrelerin hormon ve sitokin salgilamasini sagladigi ve bunun sonucunda sinirsel ileticilerin sinirsel sinyalleri duzenledigi ve beyin fonksiyonlarina olumlu etki sagladigi belirlenmistir. Bu baglamda, bagirsak mikroflorasinin triptofan, serotonin ve GABA gibi sinirsel ileticileri urettigi, ve/veya uretimine katki sagladigi ve duzenledigi ve bu bilesenlerin pek cok yolla bilissel fonksiyonlari duzenledigi belirtilmistir. Ornek olarak, yapilan bazi calismalara gore, Lactobacillus spp. ve Bifidobacterium spp. bakterisinin GABA urettigi, Bacillus spp. ve Saccharomyces spp. bakterisinin noradrenalin urettigi, Candida spp., Streptococcus spp., Escherichia spp. ve Enterococcus spp. bakterilerinin de serotonin urettigi belirlenmistir.
Bu bakterilerin hepsi probiyotik ozelligi gostermemekle birlikte, sindirim sisteminde bulunan psIkobiyotik bakterilerin sinirsel iletimi saglayan ve bilissel fonksiyonlara olumlu etkisi olan bu bilesenleri dogrudan urettigi yada beyinde uretilmesini tesvik ettigi ve duzenledigi yapilan calismalarla kanitlanmistir. Bu calismalar isiginda, depresyon, dikkat eksIkligi ve hiperaktivite bozuklugu, otizm spektrum bozuklugu gibi pek cok durumda, ilac tedavisine alternatif olarak psIkobiyotik tedavisinin de literaturde yer alabilecegi dusunulmektedir. Ancak, psIkobiyotiklerin bilissel fonksiyonlarin tedavide kullanilmasi fikri henuz cok yenidir ve bu alanda cok daha fazla calismaya ihtiyac duyulmaktadir. Ote yandan bu zamana kadar yapilan calismalar ve elde edilen sonuclar, probiyotiklerin (psIkobiyotiklerin) beyin fonksiyonlarina onemli ve olumlu katkida bulunduklarini gostermistir.