Kadın Saltanat: İktidar ve Sevgi adlı kitabında Hürrem, Mihrimah, Nurbanu, Safiye, Kösem ve Hatice Sultan’ı anlatan Şutko, 5 ülkede arşivleri tarayarak, Osmanlı yönetiminde etkin olan kadınları çıkardığını söyledi...

Ukraynalı sanat tarihi doktoru ve gazeteci Oleksandra Şutko, Osmanlı tarihinde önemli kadın sultanlar üzerine yeni bir kitap yazdı. Daha önce de Ukrayna’dan cariye olması için getirildiği Osmanlı İmparatorluğu’da döneminin en güçlü kadın karakterine dönüşen Hürrem Sultan (Roxelana) adlı kitap kaleme alan Şutko Milliyet’e konuştu. Hürrem’le başlayan ve yaklaşık 200 yıl süren kadın saltanatını yazan Oleksandra Şutko, “Hürrem, Mihrimah, Nurbanu, Safiye, Kösem ve Hatice Sultan’ı anlatmak istedim. Çünkü bu kadınlar Osmanlı yönetiminde 16 ve 17. yüzyılda çok etkindi” dedi.

Şutko şöyle devam etti: “Türkiye, Polonya, Ukrayna, Rusya ve Venedik arşivlerini kullandım. Türk, Polonyalı, Rus, İtalyan ve Amerikalı yazarların bilimsel literatürü okudum. Bu sultanların hepsi çok güzel, zeki, cesur ve merhametliydi. Nurbanu ve Safiye dönemlerinde güç Haseki Sultan’dan Valide Sultan’a yani padişahın annesine geçmiş. Valide Nurbanu Fransız kraliçesi Catherine de Medici ve Venedik Dukası ile mektuplaşmıştı. IV. Murat ve I. İbrahim’in annesi Kösem, torunu IV. Mehmet’in hükümdarlığında dahi gücünü korumuş hatta devleti bizzat yönetmiş. Kösem ile zirvedeki saltanat onun öldürülmesiyle sona ermiş. Hatta sadrazamı, askerlere ücret vermek için Kösem Sultan’dan yardım istemiş.”

‘En çok Hatice etkiledi’

Çocukluğumdan beri Osmanlı tarihiyle ilgilendiği için Türkçe öğrendiğini belirten Şutko şöyle devam etti:

“Beni en çok Ukraynalı kökenli Hatice Turhan Sultan etkiledi. 17. yüzyılın fırtınalı yıllarında yeniçeri isyanlarının olduğu dönemleri görmüş. Sultan İbrahim Paşa’nın karısı ve Sultan IV. Mehmet’in annesi olarak sabır dolu yıllar geçirmiş. 1648’de kocasının tahttan indirilip 7 yaşındaki oğlu Mehmed’in tahta çıkmasıyla valide sultan olmuş. Oğlunun yaşının küçüklüğü sebebiyle devletin her işiyle ilgilenmiş. İdarecilere hesap sormuş. Özgür Ukrayna için, Bogdan Hmelnitskiy ve Petro Doroşenko’nun mücadelesine destek vermiş, Kırım Tatarları ve yeniçeriler tarafından sevilmiş. Oğlunun küçüklüğü sebebiyle bir çeşit ‘Padişah Naipliği’ yapan Turhan Hatice Sultan, devlet görevlilerinin kararlarını onaylamış, hatta yeni politikalar başlatmış. Hatice Turhan, Kadın saltanat döneminin son temsilci. 1656 da Köprülü Mehmet Paşa’nın sadrazam olmasını destekleyerek yönetimi devlet adamlarına bırakmış. Valide Safiye ise, Venedik Cumhuriyeti’ni desteklemişti ve İngiltere Kraliçesi Elizabeth ile mektuplaşmıştı. Safiye, Elizabeth’e mektupla birlikte Osmanlı giysileri, yakut ve incili tac göndermişti. Hediyeleri Elizabeth alamadığı için uluslararası skandal ortaya çıkmıştı.”

Hürrem kitapta özel

Şutko Hürrem Sultan’a ilişkin şunları anlattı:

“Ukraynalı cariyesi Hürrem Sultan, Osmanlı Devleti’nin en parlak zamanında Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi olarak imparatorluğun en nüfuzlu kadınıydı. Ukrayna’da esir edilen, ailesini kaybetmiş bir kadındı kısa sürede inanılmaz güç sahibi oldu. Hürrem Sultan’ın kökenleri Polonya kaynaklarında yer alıyor. Aşağı sınıftan bir Ukraynalı papazın kızı olduğu biliniyor. Ukrayna için yararlı olmamıştır ama Ukrayna halkı onu çok sever. 1999’da Rogatyn Şehri’nde, Roksolana Meydanı’na onun heykeli dikildi. Ukrayna’da Hürrem’in resmini taşıyan posta pulları ve hatıra parası da çıkarıldı. Lviv’de, Truskavets’te, Volodımır-Volınskiy’de, Kovel’de birçok caddeye onun adı verildi.”