IRC Nedir? IRC Client ve IRC Komutları
IRC, (Internet Relay Chat; İnternet Aktarmalı Sohbet), internet dünyası üzerinde en sık kullanılan protokollerden biridir. İlk defa 1988 yılında ortaya çıkan, Finlandiyalı öğrenci Jarkko Oikarinen tarafından meydana getirilen protokol özellikle internetin ilk yıllarından itibaren en popüler sohbet ağlarından biri haline gelmiştir.
Şuan dahi hala ülkemizde ve dünyada birçok sunucu üzerinden IRC hizmeti verilerek aynı görüşte olan insanların sohbet etmesi ve birbirleriyle bilgi paylaşımında bulunmasının önü açılmaktadır.
IRC Client
IRC Kanallarına bağlanarak diğer insanlarla sohbet etmek istediğinizde mutlaka bir Client (bağlantı programı/müşteri) kullanmanız gereklidir. Bazı IRC servisleriyse hem web üzerinden sundukları client ile kişilerin sohbete ulaşmasına yardımcı olurken bazıları sadece IRC Client üzerinden de bağlantı kurmanız gereken sunucular olabilir.
Şuanda Windows işletim sistemi için en çok kullanılan tamamen ücretsiz IRC Client'i Mirc'dir. Mirc'i [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] internet adresi üzerinden ücretsiz indirebilirsiniz.
İstemci (Client) Nedir?
Bir ağ üzerinde, sunucu bilgisayarlardan hizmet alan kullanıcı bilgisayarlarıdır. Bilgiye erişim yetkileri sunucu tarafından belirlenir. Eğer bir bilgisayardan Internete bağlanılarak web siteleri ziyaret ediliyorsa o bilgisayar İstemci(Client) bilgisayardır. Yani İstemci bilgisayarlar Sunucu bilgisayarlara bağlanarak onlardan bilgi alırlar.
IRC Komutları
IRC daha çok bir sanal oda üzerinden sohbet yazılımı olması nedeniyle, sohbet ederken kullandığınız boşluğa bazı komutlar vererek istediğiniz işlevleri yerine getirebilirsiniz. Örneğin alelade bir nick ile giriş yaptıktan sonra;
/ns register şifre email-adresi
komutunu kendinize göre doldurup Enter'a bastıktan sonra bu nick'i sunucuya sizin olarak kayıt edebilir, böylece bir sonraki ziyaretlerinizde de bu nick'i siz kullanarak karışıklıkların önüne geçebilirsiniz.
Tıpkı bu yukarıda gösterdiğimiz örnekte olduğu gibi IRC server'ları içerisinde kullanılabilen birçok farklı komut bulunur. Bu komutlar sunucudan sunucuya değişiklik gösterebilir. Bir IRC sunucusu içerisindeyken;
/help veya /raw help
komutunu yazıp Enter'a bastıktan sonra o sunucu içerisinde hangi komutların kullanabileceğini ve bu komutların ne işe yaradığını öğrenebilmeniz mümkündür.
IRC Server Nedir?
IRC Server, kullanıcıların bağlanabilmeleri için genelde Unix tabanlı online bilgisayarlara kurulu programların IRC' bağlanabilme özelliği katılmış ve hazır hale getirilmiş serverlardır. Bu programlara verilen genel ada IRCd denir.IRCd çalışıyor iken, kullanıcılar, sunucuya bağlanabilir ve IRCd' nin oluşturduğu ortamda IRCd ayarları tarafından kendilerine limitlendirilmiş derecede sohbet dahil istediklerini yapabilirler...Program (IRCd) denilince aklınıza sizin sunucuya bağlanmak için kullandığınız program (mIRC gibi) gelmemeli... IRCd bağlandığınız adres (IP) üzerindeki bilgisayarda kurulu programdır. Yani programa sizin herhangi bir müdehaleniz söz konusu değil...
IRC Terimleri:
mIRC : Dünyada en çok kullanılan ve önerilen chat programıdır. ([Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...])
PIRCH : Dünyada en çok kullanılan ikinci chat programıdır. ([Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...])
IRC Script : mIRC veya PIRCH tabanlı programların Code Entry (aliases, remote, popups... vs.) kısımlarına kod girilerek programı daha kullanılabilir hale getirilmiş ve özelliğinin arttırılmış olarak hazırlanan programlardır.
Nick : Chat yaparken kullandığınız takma addır. (Lakap) Genelde nickinizi sabit tutmanız önerilir. Nickinizi sabit tuttuğunuz sürece belirli bir çevre edinir, bir çok dost kazanırsınız.
Kanal (Oda) : IRC sunucularına bağlandığınızda kanallara katılım yapmanız veya kendi kanalınızı açmanız gerekmektedir. Bunu şöyle düşünebiliriz. Bit otel düşünün, bu otel bağlandığınız IRC sunucusu olsun. Siz de bir dostunuzu ziyarete geldiniz ve odasına gireceksiniz. O odayı da kanal olarak düşünün. Bir otelde yüzlerce oda olduğu gibi, bir IRC sunucusunda da yüzlerce kanal vardır. Bir otelde siz kendiniz oda kiralayabildiğiniz gibi, bir IRC sunucusunda da kendiniz kanal açabilirsiniz...
Founder : Kanal kurucusuna verilen addır. Kanalın sahibidir ve kanalda en yüksek yetkiye sahiptir.
OP : Operator kelimesinden gelmektedir. Bir kanaldaki yöneticilere op denir. OP' ları kanal sahibi ve kanal sahibinin yetkilendirdiği kişiler belirler. OP' lar kick, ban, op verme, op alma, mode ve to*** değiştirme gibi özel yetkilere sahiptirler.
IRCop : Bağlandığınız IRC sunucusundaki yetkililerdir. Bunlar, sunucunun ve kullanıcıların güvenliğini sağlamakla sorumludurlar. Bir kanalda direkt OP olma, başkasına OP verme ve OP' unu alma, bir kullanıcıyı sunucudan atma, sunucuya girişini engelleme gibi özel yetkilere sahiptirler.
Admin : Nasıl ki founder bir kanalın kurucusu ve kanalda en yüksek yetkiye sahipse, admin de serverin kurucusu ve serverda en yüksek yetkiye sahiptirler. Adminler kendi aralarında bölümlere ayrılır. Ancak şimdilik bundan bahsetmeye gerek yok...
Kick : Bir kişinin, kanaldaki bir OP tarafından, kanaldan atılmasıdır.
Ban : Bir kişinin, kanaldaki bir OP tarafından kanala girişinin engellenmesidir.
Kill : Bir kişinin, bir IRCop veya admin tarafından sunucudan atılmasıdır.
K-line : Bir kişinin, bir IRCop veya admin tarafından sunucuya girişinin engellenmesidir. (Server ban)
A-kill : Bir kişinin, bir admin tarafından networkten banlanmasıdır. Yani sizin bağlandığınız sunucuya bağlı diğer sunuculara da girişinin engellenmesidir.
To*** : Kanal başlığıdır. To***ler, kanal girişlerinde ve kanal listelerinde görünürler.
Clone : Bir kişinin aynı hattaki bilgisayar (IP) üzerinden aynı sunucuya birden fazla kullanıcı olarak girmesidir.
Flood : IRC' de yapılan bir işi ard arda tekrarlamaktır. Mesela ard arda yazı yazmak...
Takeover : Başkasına ait olan bir kanalın, başka bir op tarafından ele geçirilmesidir.
Sohbet Komutları ( / ) İşareti İle Başlar. Komutun Başında ( / ) Slaş Olmazsa Komut İşlemez. Peki Bu Slas ( / ) İşareti Nerde? Bu İşaret
Sağda Hesap Tuşlarının Bulunduğu 8 Rakamının Üstünde Bulunmaktadır.
Peki Komutu Nereye Yazacam Diyenler Olmakta Sık Sık, Komutun Başında ( / ) İşareti Olduğu Sürece Her Yerde Yazabilirsiniz.
Örneğin Yazı Yazdığınız Yer, Yani Kanalda Yazarken, Özelde Konuşurken Komutu Uygulayabilirsiniz.

Nick Nedir : Nick Kullandığınız Takma İsimdir. Diğer İsmi İse Rumuz’dır. Sunucuda Başka Bir Nick Kullanabilirsiniz.
Kullanımı ise ; /Nick YeniNick
Diyelim ki Nickimi Ben ” turksohbet ” Yapmak İstersem : /Nick Turksohbet Yazıp Enterlediğimde Nickim Artık Turksohbet Olmuştur.

SERVER (Sunucu, Network) : Kullanıcıların Bağlandığı Yer.. Örneğin Kanallara Giriyoruz, Kanalda Belli Kişiler Var, İşte Tüm Kanallar Birleştiğinde Ortaya Sunucu Çıkar. Şuanda Turksohbet.net Sunucusundasınız.

CHANNEL : Kanal veya oda anlamına gelir. IRC’de toplu halde kişilerin sohbet ettikleri odalar. Kanal isimleri ‘#’ karakteri ile başlar.
Örneğin #Turksohbet Gibi ..
Bir Kanala Girmek İçin : /Join #Kanal Yazıp Enterleyiniz.
LAG : Türkçesi gecikme demektir. Bir kullanıcının gönderdiği mesajın diğer kullanıcıya ulaşmada geçiken süresidir.
PING : İki kullanıcı arasındaki lagı ölçen komuttur.
Kullanımı : /ping Nick
KICK : Kanaldan atılmak anlamına gelir. Kick, Kanal Operatörleri tarafından kanal kurallarına uymayanlar kicklenirler. Kicklenenler kanala tekrar girebilirler.
BAN : Kanal kurallarına uymayan kullanıcıların, kanala Operatörlerin belirlediği bir süre için girmemesini sağlar.
OP : Kanal operatörü demektir. Kanalın güvenliğini sağlar. Nicklerinin başında @ işareti bulunur.
HALFOP : Bazı yetkileri kısıtlanmış kanal operatörleridir. Nicklerinin başında % işareti bulunur.
VOICE : Kanal +m modunda iken kanal penceresinde konuş yetkisi verilmiş kişilerdir. Nicklerinin başında ( + ) işareti bulunur.
IRCOP(Oper) : Bulunduğunuz IRC ortamında güvenliği sağlayan kişilerdir. Kullanıcıları rahatsız edenleri serverdan uzaklaştırma yetkisine sahiplerdir. IRC Serverın ayarlarını yapar.
ADMIN : IRCop’ların yapabildikleri her şeyi ve daha fazlasını yapabilirler.
SERVICES : Servisler anlamına gelir. Nickinizi, kanalınızı kaydetmeye ve korumaya yarar ya da iki kayıtlı Nickin birbirlerine mesaj bırakabilmesini sağlar. Normal kullanıcıların kullanabildiği servisler 3 tanedir. Bunlar: ChanServ, NickServ ve MemoServ’dir. Bu servisler IRC statüsüne sahiplerdir.
KILL : Bir IRCop komutudur. Kullanıcıların server bağlantısını keser. Killlenen kullanıcı tekrar servera bağlanabilir.
BAD : Uygunsuz Kötü Anlamına Gelir. Bad Nick ise , Uygunsuz Nick Demektir.. Mesela Kanala Gay Nickli Biri Girerse Atılır Çünkü Bad Nicktir ve Kanal Seviyesine Uygun Değildir..
K-LINE : Bu da bir IRCop komutudur. Killlenerek uyarılan kullanıcı aynı hataları tekrar yapmaya devam ederse IRCop’lar k-line komutunu kullanırlar. K-line kaldırılmadıkça bu kullanıcı bu servere giremez.
SCRIPT : Genel anlamda basit ve kısa yazılımlardır. Yaptığınız işleri otomatik hale dönüştüren, kullanıcıların da yazabilecekleri yazılımlardır. mIRC scriptleri, IRC server komutlarını bir kaç fare tıklaması ile girebilmenizi sağlar ve daha birçok özellikleri bünyelerinde barındırırlar.Kısacası mIRC’e Addon Eklenmesi Sonucu Oluşan Son Halidir.
INVITER : mIRC scriptlerinin kanallarda reklam yapmak amacıyla geliştirilmiş halidir. Çoğu IRC Server Inviter kullanımını yasaklamıştır. Kullananlar, tespit edildikleri zaman serverdan uzaklaştırırlar.
STATUS : Sağda Kanalların Bulunduğu En üst Penceredir.Status; AUTH kodu ve bir çok bilgi burda gözükür. gerekli olduğu için çok önemlidir. Status Penceresini Görüntülemek İçin : /Status Yazıp Enterlemeniz Yeterli.
BOT : Robotun kısaltılmış adıdır. mIRC scriptlerinin, kanal güvenliğini sağlamak amacıyla özelleştirilmiş halidir. Botlar da çoğu serverda yasaklanmıştır. Bunların yerine kanal korumaları olan scriptler kullanılır.
Örneğin : G-Bot Bir Bottur ve Kodlar Eklenerek Sunucu Güvenliği Sağlamak İçin Sunucuya Yerleştirilmiştir.